top of page
Foto van schrijverVincent Bakker-de Bruin

Sterk verhaal: De Jefferson flessen

Bijgewerkt op: 3 nov. 2023

Vaders staan bekend om hun sterke verhalen en visserslatijn, niet waar? Nou, wij houden daar ook wel van! Maar dan natuurlijk wel over wijn. In deze blogserie nemen we je mee in de meest bizarre, ongelooflijke en (waarschijnlijk...) waargebeurde verhalen over wijn.

Dit verhaal gaat over vier bijzondere flessen wijn. Amerikaanse miljardair William “Bill” Koch nam ze in 1988 over van de Duitse wijnkenner Hardy Rodenstock. En deed dat voor een slordige $500.000! Dat moeten wel héél bijzondere flessen zijn geweest…


De 'Jefferson flessen', foto door William Koch

Presidentiële wijn

Naar eigen zeggen kreeg Rodenstock in 1985 een telefoontje van iemand in Parijs. Hij of zij had een oude wijnkelder ontdekt met wijnen van de beste wijnhuizen ter wereld, zoals d’Yquem, Mouton en Lafitte. Allemaal van eind 18e eeuw en met de initialen “Th.J.” in het glas gegraveerd. De “Th.J.” zou erop wijzen dat deze wijnen ooit onderdeel waren van de persoonlijke collectie van US president Thomas Jefferson!


En dat was best geloofwaardig. Jefferson had namelijk een tijdje in Frankrijk gewerkt en werd daar verliefd op Bordeaux wijnen. Weer terug de US, liet hij kratten vol wijn importeren en liet ze graveren met zijn inititialen. Ze mochten namelijk niet door elkaar gehaald worden met de wijn die hij voor George Washington bestelde. Tijdens zijn eerste termijn als president gaf hij zo een slordige 120.000 dollar uit aan wijn!


Rodenstock, die expert was van oude en bijzondere wijnen, nam ze zonder aarzelen over. Hij liet ze via verschillende veilingshuizen verkopen en dat leverde hem exorbitante bedragen op. Eén van de ‘gelukkige’ kopers was William Koch, die in 1988 vier stuks wist te bemachtigen.


Geflest

In 2005 kreeg Koch het aanbod om zijn uitgebreide wijncollectie tentoon te stellen in het Boston Museum of Fine Arts. Maar, dan moest de herkomst natuurlijk wel helemaal kloppen. Koch had van de “Th.J.” flessen alleen een verklaring van het veilingshuis en moest dus met meer bewijs komen.


Hij nam contact op met de Thomas Jefferson Foundation en kreeg daar een teleurstellende boodschap: zij geloofden niet dat Jefferson die wijnen ooit in bezit had gehad. Jefferson stond namelijk bekend om zijn uitgebreide archief en daar kwamen de flessen niet in voor. Niet in persoonlijk proefnotities, accounts van zijn verzameling of de Franse importpapieren.


De flessen waren nep en Koch was geflest…

The dream team

Via het veilingshuis kreeg hij de naam van Rodenstock door en probeerde contact te zoeken. Maar, die gaf geen gehoor. Om het tot op de bodem uit te zoeken startte Koch een ‘private investigation’, onder leiding van ex-FBI agent Jim Elroy. Er werd een team samensteld van wijnkenners en forensisch experts van Schotland Yard en MI5. Een waar ‘dream-team’ te noemen! Hun eerste opdracht: bewijzen dat de flessen wijn helemaal niet zo oud waren.


Knallende start

Om daar achter te komen maakte ze gebruik van een atoombom. Of nouja, de effecten van de eerste atoomexplosies. Fysicus Philipe Hubert kon namelijk aan de hand van bepaalde radioactieve elementen achterhalen of de wijn van vóór 1943 was. Want, rond die tijd begonnen de grote experimenten met atoombommen waardoor specifieke radioactieve elementen in de atmosfeer kwamen. Elroy bracht de flessen persoonlijk naar het lab van Hubert onder de Alpen. De elementen werden helaas niet gevonden, dus de wijn was in ieder geval ouder dan 1943. Elroy stapte teleurgesteld weer in het vliegtuig.


1787 Lafitte met initialen "Th.J."

Mond vol tanden

Tijdens de vlucht haalde hij één van de flessen tevoorschijn om nog eens te bekijken. Zijn oog viel op de gegraveerde initialen. Plotseling realiseerde hij zich dat deze met een bepaald stuk gereedschap waren gemaakt. Dát kon hij laten onderzoek!


Hij belde meteen wat oud collega’s op en kwam uiteindelijk bij de juiste mensen uit: Max Erlacher, een meester in glas graveren, en Bill Albrecht, een oud FBI ‘gereedschap expert’. Zij onderzochten de flessen en waren ervan overtuigd dat de initialen niet al in de 18e eeuw gezet waren. Er was namelijk een elektrische tandartsboor voor gebruikt, en die bestonden toen nog lang niet.


Eindelijk, hét bewijs dat de flessen nep waren!


Principekwestie

Koch spande een rechtzaak aan en won die voor een slordige $1 miljoen. Helaas heeft hij dat geld nog niet gekregen en inmiddels is Rodenstock zelf overleden.


Koch liet ook de rest van zijn uitgebreide collectie onder de loep nemen en ontdekte meer dan 400 andere neppe flessen! Van sommigen is hij ervan overtuigd dat ze - via via - bij Rodenstock vandaan komen. Ook voor die flessen startte hij onderzoeken, met wisselend succes. In totaal zegt hij al zo’n $35 miljoen te hebben uitgegeven en hij is niet van plan te stoppen. Categorie principekwestie…

Wijncollectie van Koch, bron: Sotheby's

Koch spande ook een rechtzaak aan tegen de bekendste wijnzwendelaar ter wereld, Rudy Kurniawan. Maar het verhaal van Kurniawan verdient een eigen blog…


Wil je meer lezen over dit sterke verhaal? Lees dan het boek: The Billionaire’s Vinegar van Benjamin Wallace.


13 weergaven0 opmerkingen

Gerelateerde posts

Alles weergeven

Comments


bottom of page