Georgië een wijnland? Reken maar, en niet zomaar één! Want wist je dat Georgië de bakermat van de wijnproductie is, en dat ze nog steeds op traditionele methode wijn maken? Het land is enorm hard op weg om heel veel goeie wijnen af te leveren. In dit blog nemen we je mee op reis naar de wijnparel in de Kaukasus!
Ligging en geschiedenis
Je vindt Georgië op de grens tussen Europa en Azië, omringd door Rusland, Azerbeidzjan, Armenië, Turkije en de Zwarte Zee. Het land ligt ingeklemd tussen de gebergtes van de Grote en de Kleine Kaukasus. Daartussen is het land vrij vlak. Door de ondergrondse vulkaanuitbarstingen is de Georgische grond heel vruchtbaar, en daarmee ideaal voor wijnbouw.
We weten dat het land al bewoond is sinds 5000 voor Christus, met veel verschillende 'landeigenaren'. Zo is het in handen geweest van de Romeinen, de Arabieren, de Armeniërs, de Mongolen en uiteindelijk de Russen. Sinds het omvallen van de Sovjet-Unie is Georgië een onafhankelijke republiek, en wil het graag toetreden tot de EU.
Klimaat
Ondanks dat Georgië vrij klein is, heeft het veel verschillende klimaten. Grofweg kun je het land opdelen in 2 klimaatzones, oost en west. De Grote Kaukasus in het noorden voorkomt dat koude Siberische wind naar Georgië komt. Het westen van het land is subtropisch. Het regent hier veel, vooral in de herfst. De zomers zijn warm en nat en in de winter valt er vaak sneeuw. Het oosten van het land heeft een subtropisch tot landklimaat. Er valt hier minder regen dan in het westen en de zomers zijn warmer.
Vooral die warme zomers in het oosten maken dit deel ideaal voor wijnbouw, mede door de grond die kaneelbodem wordt genoemd. Het is een mix van zanderige, rode (ijzerhoudende) kleisoorten. De stokken moeten diep wortelen om voedsel te krijgen, wat resulteert in krachtige wijn. Kaneelbodems zijn uniek in Georgië, dat moet je eens geproefd hebben!
Wijnregio's
Georgië kun je opdelen in 10 wijnregio's die als een band van west naar oost in het land liggen. Van deze 10 regio's hoef je er maar 2 te onthouden, namelijk Kakheti en Kartli.
Kakheti is dé wijnregio van Georgië. De regio bezit ongeveer 70% van alle wijnstokken en produceert ongeveer 80% van de Georgische wijn. Het is de bakermat van de qvevri, de rijping in grote terracotta kruiken. Kakheti kent 3 subregio's en 13 appellaties. Het lijkt de Bourgogne wel! Kartli vind je in het vlakke land rondom de hoofdstad Tbilisi. Het ligt vrij hoog, daardoor is het er koel en winderig. Die omstandigheden zorgen voor een stuk lichtere wijnen dan in Kakheti, sommige met een bubbeltje. De regio heeft veel inheemse druiven waar we in Nederland nog nooit van hebben gehoord. Denk aan Chinuri, Gorulimtsvane en Rkatsiteli.
Georgische druiven
Omdat Georgië zo’n oud wijnland is, is het niet gek dat er ook meer dan 500 oeroude druivenrassen groeien. Momenteel gebruiken ze zo'n 35 inheemse druivenrassen voor commerciële wijn, maar steeds vaker zie je een fles met weer een ‘herondekte’ druif op het etiket.
De belangrijkste druif voor rode wijn is de Saperavi, en dat is meteen een bijzondere. Hij heeft een dikke schil en roze vruchtvlees. Daar zijn er maar een paar van op de wereld. Witte wijn van de Saperavi heeft daarom meteen de kleur van rosé. Saperavi geeft krachtige wijnen met aroma's van specerijen en heeft een diep donkerrode kleur. Saperavi betekent niet voor niets ‘verf’ in het Georgisch. Qua smaak lijkt het op een mix tussen Franse Syrah en de Oostenrijkse Blaufränkisch. Echt het proberen waard!
Witte wijnen vind je vooral van Rkatsiteli en Mtsvane. Beide zijn lichte, frisse witte wijnen met een smaak van jonge perzik en appel. Tsolikouri, Kisi en Chinuri geven wat vollere witte wijnen.
Qvevri
Een mooie traditie van vroeger: fermenteen en rijpen in qvevri's, grote aardewerken kruiken. Ze lijken een beetje op amforen, maar dan zonder handgrepen. De kruiken worden ingegraven in de grond of in de vloer van de wijnkelder. Ze variëren in grootte van 20 tot 10.000 liter, maar 800 liter is het meest gangbaar.
Hamvraag is: wat doet dat met de wijn? De wijnmakers zeggen dat de wijn een stuk stabieler van smaak is, door de invloed van de natuur. Daarnaast zit er vaak meer tannine in de wijn. Stevige wijn dus, maar ook langer houdbaar. Daardoor is het niet nodig om conserveringsmiddelen toe te voegen. Als je witte wijn in qvevri's rijpt krijg je oranje wijn, omdat er lang contact met de schillen en vruchtvlees is. Qvevri-wijnen vallen op door hun 'umami' smaak: stevig, hartig en donker. Vooral Japanners zijn daar gek op. Niet vreemd dat de meeste export daar naartoe gaat. Kleine serveertip: drink zowel witte als rode qvevri-wijn op kamertemperatuur!
Kortom
Proef eens Georgische wijn! Het is net even anders dan anders, vooral door de manier van rijpen. Maar proef je een echte Saperavi, dan proef je eeuwenoude traditie. En met Georgische wijn heb je altijd een goed verhaal bij het inschenken!