Hongarije. Zo'n land met tal van inheemse druiven die je nauwelijks uit kan spreken. Maar, het loont echt om je hier een beetje in te verdiepen. Eeuwenlang was Hongarije namelijk toonaangevend in wijnwetgeving en waren ze trendsetters als het ging om kwaliteitswijn. Haar faam is voor een groot deel te danken aan de legendarische Tokaji Aszú. In dit blog lees je alles wat je moet weten over Hongarije en haar wijn!
De Grote Hongaarse Laagvlakte
Hongarije ligt in het hart van Midden-Europa, omringd door o.a. Roemenië, Kroatië en Oostenrijk. Het is hier relatief koel met koude winters en flink warme zomers. Omdat Hongarije in de 'Grote Hongaarse Laagvlakte' ligt tussen bergketens van de Alpen en de Karpaten, is het vrij beschut. Veel van de historische wijnregio's worden door die bergketens beschermd tegen extreem weer. Zo kunnen de druiven lang en goed rijpen tijdens de warme herfst.
Koninklijke wijntraditie
De wijntraditie gaat hier terug tot de Romeinse keizers. Zij lieten hun kelders al vol leggen met Hongaarse kwaliteitswijn. Later, in de 18e eeuw, wisten de wijnen heel Europa te veroveren en vloeiden vooral Tokaj-wijnen rijkelijk aan het Franse hof. Lodewijk XV noemde het zelfs:
"de koning van de wijnen en de wijn van koningen".
Helaas kreeg de Hongaarse wijnindustrie een flinke duw in de Eerste- en Tweede Wereldoorlog en het Russische regime. Wijnbouw werd eigendom van de staat en de nadruk kwam op bulkwijn te liggen. Weg was de goede reputatie...
Nu Hongarije weer een zelfstandig land is zijn veel wijngaarden privé-eigendom . Daarmee ging de wijnrenaissance van start! Wijnmakers houden de traditionele manieren van wijn maken vast, maar maken wel gebruik van moderne technieken.
22 wijnregio's
Met 22 wijnregio's en honderden druivensoorten is het een behoorlijke kluif om Hongaarse wijnen te leren kennen. Maar, zoals in de meeste landen, zijn een paar regio's echt toonaangevend. Wij duiken verder in Eger, Villány en natuurlijk Tokaj.
Eger
Bekend om haar 'stierenbloed' wijn: Egri Bikavér! Let op, de kwaliteit kan echt een 'hit or miss' zijn. Een overblijfsel van de Koude Oorlog, toen er vooral slappe bulk werd gemaakt. Gelukkig ligt de nadruk tegenwoordig meer op kwaliteit, maar je ziet nog steeds veel verschil. Of je hebt een topper, of je kan 'm beter direct wegspoelen. De toppers zijn krachtige en tanninerijke rode blends met zoetige en kruidige geuren van bessen, jam en zwarte thee. Dat zoetige komt vooral van de inheemse Kardarka. Deze wordt vaak aangevuld met Blaufränkisch (Kékfrankos) of Cabernet franc.
De oorsprong van de iconische naam 'stierenbloed' is fabelachtig en vertellen we je graag in een 'sterke verhalen' blog.
In Eger maken ze ook een bijzonder aromatische witte wijn, de Egri Csillag, ofwel de 'ster van Eger'. Deze blend van diverse inheemse druiven zoals Furmint en Hárslevelü is een wijn die ruikt naar rijp tropisch fruit, lychee en amandelen.
Villány
Door de zuidelijke ligging bij uitstek geschikt voor rode wijnen. In tegenstelling tot veel andere delen van Hongarije, werken ze hier veel met internationale druivenrassen. Al hebben ze soms wel een Hongaarse naam. Zo vind je hier Blaufränkisch (Kékfrankos), Cabernet Franc (Villányi Franc), Cabernet Sauvignon en Merlot.
Hier maken ze Bordeaux-like wijnen van. Door rijping op Hongaarse eiken vaten krijgen ze wat meer zwoele smaken als pruimen, zwarte bessen en krentenbrood.
Tokaj
Geloof het of niet, maar dit is de oudste geclassificeerde wijnregio ter wereld. En ook nog eens UNESCO werelderfgoed. Een bijzonder gebied dus!
Furmint is de belangrijkste druif en vormt de hoofdmoot in de zoete dessertwijn die Tokaji Aszú heet. Maar, Furmint gebruiken ze ook steeds vaker voor droge wijnen. Die zijn fris zuur met duidelijk de smaak van groene appels en een hint van honing. Doet een beetje denken aan droge Riesling.
Tokaji Aszú wordt gemaakt van druiven die zijn aangetast door nobele rot (botrytis cinerea). De schimmel komt bij nat weer en maakt kleine gaatjes in de druivenschil. Wanneer de zon de schimmel daarna wegschroeit, blijven de gaatjes over. Daardoor verdampt water uit de druif en drogen ze in. Dat concentreert de suikers en de smaak, wat tonen geeft van abrikoos, ananas en sinaasappel(schil).
Tokaji Aszú heb je in verschillende gradaties van zoetheid. Traditioneel aangeduid met 'puttonyos', oftewel kistjes. Vroeger werden kistjes met de aangetaste druiven toegevoegd aan droge wijn. Hoe meer kistjes, hoe zoeter de wijn. Dat liep van 3 puttonyos met zo'n 60 gram suiker per liter (vergelijkbaar met een Duitse Spätlese) tot 6 puttonyos met meer dan 150 gram! Sinds 2014 mogen alleen de 5 en 6 puttonyos wijnen nog op de markt worden gebracht als Tokaji Aszú.
Wil je meer weten over dit gebied? Check dan deze blogpost van Le Club des Vins eens.
Kortom
Een rijk wijnland dat nog veel meer te bieden heeft dan alleen de bekende Tokaji Aszú. Al moet je die ook echt eens proberen!